W codziennej praktyce naszej Kancelarii Notarialnej w Białymstoku często spotykamy się z pytaniami Klientów o skuteczne metody zabezpieczenia ich interesów. Niezależnie od tego, czy chodzi o umowę najmu, pożyczkę, czy sprzedaż nieruchomości, każda ze stron chce mieć pewność, że jej prawa będą należycie chronione. Odpowiedzią na te potrzeby jest często akt notarialny zawierający oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji na podstawie art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego, czyli tzw. rygor egzekucji. Notariusz w Białymstoku jest gwarantem prawidłowego sporządzenia takiego dokumentu, który stanowi potężne narzędzie w rękach wierzyciela.
Czym w praktyce jest „rygor egzekucji”?
Mówiąc najprościej, jest to oświadczenie dłużnika, złożone w formie aktu notarialnego, w którym dobrowolnie zgadza się on na wszczęcie przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego (komorniczego) bez konieczności wcześniejszego prowadzenia długotrwałego i kosztownego procesu sądowego. Akt notarialny, po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności w bardzo szybkim trybie, staje się tytułem wykonawczym – takim samym jak prawomocny wyrok sądu.
Dla wierzyciela oznacza to ogromną oszczędność czasu, nerwów i pieniędzy. Zamiast latami dochodzić swoich praw na sali sądowej, może on niemal natychmiast skierować sprawę do komornika w celu odzyskania swojej należności.
Podstawa prawna – Art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego
Przepis art. 777 § 1 k.p.c. wyróżnia kilka rodzajów aktów notarialnych, w których dłużnik może poddać się egzekucji. Najczęściej w praktyce notarialnej w Białymstoku spotykamy się z następującymi sytuacjami:
- Obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy (art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c.) To oświadczenie, w którym dłużnik poddaje się egzekucji co do obowiązku zapłaty konkretnej, oznaczonej kwoty (np. ceny za sprzedane mieszkanie) lub wydania rzeczy. W akcie musi być precyzyjnie wskazany termin wykonania tego obowiązku.
- Obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do określonej wysokości (art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c.) Ten rodzaj poddania się egzekucji jest bardziej elastyczny i niezwykle popularny. Dłużnik poddaje się egzekucji co do zapłaty kwoty do pewnego, górnego pułapu (np. do kwoty 50 000 zł). W akcie notarialnym określa się zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku (np. brak zapłaty trzech kolejnych rat czynszu najmu) oraz termin, w którym wierzyciel może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności. Jest to idealne rozwiązanie do zabezpieczania umów o charakterze ciągłym, jak najem okazjonalny. Notariusz w Białymstoku często rekomenduje tę formę przy tego typu umowach.
- Poddanie się egzekucji przez właściciela obciążonej nieruchomości (art. 777 § 1 pkt 6 k.p.c.) Jest to sytuacja, gdy osoba niebędąca dłużnikiem osobistym (np. osoba, która użyczyła swojej nieruchomości jako zabezpieczenia cudzego kredytu) poddaje się egzekucji ze swojej rzeczy obciążonej hipoteką lub zastawem w celu zaspokojenia wierzyciela.
Kiedy najczęściej stosujemy rygor egzekucji?
Jako Kancelaria Notarialna głęboko osadzona w realiach Białegostoku i Podlasia, obserwujemy, że nasi Klienci najczęściej decydują się na to rozwiązanie, aby zabezpieczyć:
- Umowę najmu okazjonalnego: W przypadku umowy najmu okazjonalnego jest niezbędny. Oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji co do obowiązku opróżnienia i wydania lokalu jest obowiązkowym załącznikiem do takiej umowy. Wielu wynajmujących, przezornie, zabezpiecza się również rygorem co do zapłaty czynszu i innych opłat. Dzięki temu w razie problemów z lokatorem, droga do odzyskania kontroli nad swoim mieszkaniem jest znacznie krótsza. Zabezpiecza się w ten sposób obowiązek opróznienia lokalu.
- Umowę sprzedaży nieruchomości: Szczególnie gdy dochodzi do transakcji sprzedaż mieszkania, a płatność ceny jest odroczona w czasie lub rozłożona na raty. Sprzedający, dzięki oświadczeniu kupującego o poddaniu się egzekucji, zyskuje pewność, że w razie braku zapłaty będzie mógł szybko wszcząć egzekucję należnej mu kwoty.
- Umowy pożyczki i umowy handlowe: W obrocie gospodarczym, gdzie płynność finansowa jest kluczowa, rygor egzekucji jest standardem zabezpieczającym terminową spłatę zobowiązań.
- Umowy o podział majątku wspólnego lub dział spadku: Gdy w wyniku podziału majątku (np. po rozwodzie, co może być powiązane z wcześniejszymi ustaleniami takimi jak intercyza) lub działu spadku jedna ze stron zobowiązuje się do spłat na rzecz pozostałych, rygor egzekucji zabezpiecza terminowe otrzymanie tych środków.
Dokumenty potrzebne przy załatwianiu spraw dotyczących rygoru egzekucji
Notariusz sporządza akt notarialny w oparciu o dostarczone dokumenty. W przypadku rygoru egzekucji należy dostarczyć:
- podpisaną umowa lub inny dokument, np. oświadczenie o uznaniu długu, z których wynika zobowiązanie, którego ma dotyczyć poddanie się egzekucji, w zakresie zapłaty określonej kwoty lub wydania np. nieruchomości gruntowej lub lokalowej;
- przy działaniu przez pełnomocnika – wypis aktu notarialnego obejmującego pełnomocnictwo lub oryginał pełnomocnictwa w przypadku pełnomocnictw zagranicznych.
Rygor egzekucji – koszt notariusza w 2025 roku
Wysokość opłat z tytułu realizacji czynności notarialnych określona Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Choć na wartość taksy notarialnej za realizację konkretnej czynności wpływa specyfika sprawy, taka jak stopień skomplikowania, honorarium notariusza nie może przekroczyć wartości określonej w Rozporządzeniu.
Oprócz taksy notarialnej za realizację czynności, notariusz pobierze opłatę za wypisy. Koszt jednego wypisu to 6 zł netto za każdą rozpoczętą stronę.
Taksa notarialna obłożona jest 23-procentowym podatkiem VAT, który zostanie doliczony do wszystkich składowych honorarium.
W przypadku sporządzenie oświadczenia o poddaniu się egzekucji obowiązują stawki podstawowe:
- 100 zł przy wartości egzekucji do 3000 złotych,
- 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł przy wartości egzekucji powyżej 3000 do 10 000 zł,
- 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości egzekucji powyżej 10 000 do 30 000 zł,
- 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł przy wartości egzekucji powyżej 30 000 do 60 000 zł,
- 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł przy wartości egzekucji powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł,
- 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości egzekucji powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł,
- 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł lub 7500 zł (dla I grupy podatkowej) przy wartości egzekucji powyżej 2 000 000 zł.
Przykład: Obliczmy wysokość taksy notarialnej dla oświadczenia o poddaniu się egzekucji do kwoty 600 000 zł.
- Przedział wartości: powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł
- Wzór: 1010 zł + 0,4% od nadwyżki ponad 60 000 zł
Krok po kroku:
- Nadwyżka ponad 60 000 zł: 600 000 zł – 60 000 zł = 540 000 zł
- 0,4% od nadwyżki: 540 000 zł × 0,004 = 2160 zł
- Maksymalna wysokość taksy notarialnej: 1010 zł + 2160 zł = 3170 zł
